man/tr/passwd.1

   1
   2
   3 .\" Copyright Red Hat, Inc., 1998, 1999, 2002.
   4 .\"
   5 .\" Redistribution and use in source and binary forms, with or without
   6 .\" modification, are permitted provided that the following conditions
   7 .\" are met:
   8 .\" 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
   9 .\"    notice, and the entire permission notice in its entirety,
  10 .\"    including the disclaimer of warranties.
  11 .\" 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
  12 .\"    notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
  13 .\"    documentation and/or other materials provided with the distribution.
  14 .\" 3. The name of the author may not be used to endorse or promote
  15 .\"    products derived from this software without specific prior
  16 .\"    written permission.
  17 .\"
  18 .\" ALTERNATIVELY, this product may be distributed under the terms of
  19 .\" the GNU Public License, in which case the provisions of the GPL are
  20 .\" required INSTEAD OF the above restrictions.  (This clause is
  21 .\" necessary due to a potential bad interaction between the GPL and
  22 .\" the restrictions contained in a BSD-style copyright.)
  23 .\"
  24 .\"  THIS SOFTWARE IS PROVIDED ``AS IS'' AND ANY EXPRESS OR IMPLIED
  25 .\" WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES
  26 .\" OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE ARE
  27 .\" DISCLAIMED.  IN NO EVENT SHALL THE AUTHOR BE LIABLE FOR ANY DIRECT,
  28 .\" INDIRECT, INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES
  29 .\" (INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS OR
  30 .\" SERVICES; LOSS OF USE, DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION)
  31 .\" HOWEVER CAUSED AND ON ANY THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT,
  32 .\" STRICT LIABILITY, OR TORT (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE)
  33 .\" ARISING IN ANY WAY OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED
  34 .\" OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.
  35 .\"
  36 .\" Copyright (c) Cristian Gafton, 1998, <gafton@redhat.com>
  37 .\"
  38
  39 .TH passwd 1 "3 Ocak 1998" "Red Hat Linux" "Kullanıcı Araçları"
  40 .nh
  41 .SH İSİM
  42 passwd -
  43 kullanıcının parolasını günceller
  44
  45 .SH KULLANIM
  46
  47 .nf
  48
  49 \fBpasswd \fR[\fB-k\fR] [\fB-l\fR] [\fB-u \fR[\fB-f\fR]] [\fB-d\fR] [\fB-n \fR\fIasgari_ömür\fR] [\fB-x \fR\fIazami_ömür\fR]
  50        [\fB-w \fR\fIuyarı_süresi\fR] [\fB-i \fR\fIaskı_süresi\fR] [\fB-S\fR] [\fIkullanıcı\fR]
  51
  52 .fi
  53
  54
  55
  56 .SH AÇIKLAMA
  57
  58 \fBpasswd\fR, bir kullanıcının parolasını günceller
  59
  60 \fBpasswd\fR, \fBLinux-PAM API\fR´si aracılığı ile çalışmak üzere ayarlanmıştır. Aslında, \fBpasswd\fR, kendisini Linux-Pam ile birlikte bir "passdw" servisi olarak başlatır ve  yetkilendirme için ayarlanmış parola modüllerini kullanır. Daha sonra kullanıcının parolası güncellenir.
  61
  62 Bu servis için, Linux-PAM ayar dosyası, basitçe, şu şekilde olurdu:
  63
  64 .nf
  65
  66 #
  67 # bir parola güncellenmeden önce, bu önerilen parolanın sağlamlığını
  68 # kontrol eden passwd servis girdisi.
  69 #
  70 passwd password requisite \
  71             /usr/lib/security/pam_cracklib.so retry=3
  72 passwd password required \
  73             /usr/lib/security/pam_unix.so use_authtok
  74 #
  75
  76 .fi
  77
  78
  79 NOT: Bu uygulamanın düzgün çalışması için, diğer modül türlerine ihtiyaç yoktur.
  80
  81 .SH SEÇENEKLER
  82
  83
  84 .br
  85 .ns
  86 .TP
  87 \fB-k\fR
  88 Bu seçenek, güncellemenin, sadece geçerlilik süresi bitmiş parolaları kapsadığı anlamaına gelir. Kullanıcı geçerlilik süresi dolmamış parolalarını kullanmaya devam edebilir.
  89
  90 .TP
  91 \fB-l\fR
  92 Bu seçeneği sadece root kullanıcı kullanabilir. Belirtilen hesabı
  93 kilitlemeye yarar. Kilitleme işlemi; şifrelenmiş parolanın sözdizimi geçersiz hale getirilerek uygulanır (şifreli sözdiziminin başına ! getirmek suretiyle).
  94
  95 .TP
  96 \fB--stdin\fR
  97 Bu seçenek, yeni parolanın borulanabilen standart girdiden okunacağı anlamına gelir.
  98
  99 .TP
 100 \fB-u\fR
 101 \fB-l\fR seçeneğinin tersidir. Kilitlenmiş hesap parolalarının önündeki ! önekini kaldırarak, hesabı kullanıma açar. Bu seçenek, sadece root kullanıcıya tahsis edilmiştir. Öntanımlı olarak, \fBpassdw\fR, parolasız bir hesap oluşturmayı reddedecektir (parola olarak sadece ! işaretine sahip bir hesabın kilidini kaldıramaz). \fB-f\fR seçeneği, bu korumayı aşmak için kullanılabilir.
 102
 103 .TP
 104 \fB-d\fR
 105 Bu seçenek, bir hesabın parolasını yok etmenin en kolay ve hızlı yoludur. Belirtilen hesabın parolasız açılmasını sağlar. Sadece root kullanıcı bu seçeneği kullanabilir.
 106
 107 .TP
 108 \fB-n\fR
 109 Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa, bu seçenekle parolanın geçerli olduğu asgari süre gün cinsinden belirtilebilir. Sadece root kullanıcı bu seçeneği kullanabilir.
 110
 111 .TP
 112 \fB-x\fR
 113 Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa, bu seçenekle parolanın geçerli olduğu azami süre gün cinsinden belirtilebilir. Sadece root kullanıcı bu seçeneği kullanabilir.
 114
 115 .TP
 116 \fB-w\fR
 117 Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa, bu seçenekle, kullanıcının parolasının zamanaşımına uğrayacağı tarihten kaç gün önceden itibaren uyarılacağı gün cinsinden belirtilebilir. Sadece root kullanıcı bu seçeneği kullanabilir.
 118
 119 .TP
 120 \fB-i\fR
 121 Kullanıcının hesabı parola için bir geçerlilik süresi tanımlanmasını destekliyorsa, kullanıcı parolası zamanaşımına uğradıktan sonra kullanıcı hesabı tamamen iptal edilene kadar kaç gün süreyle bekleneceği belirtilir. Sadece root kullanıcı bu seçeneği kullanabilir.
 122
 123 .PP
 124
 125 .SH İKİ ÖNEMLİ KURAL
 126 .SS Parolanızı koruyun
 127
 128 Parolanızı herhangi bir yere not etmeyin. Bunun yerine ezberinizde tutun. Parolanızı şifrelenmemiş bir dosya içine yazıp, ortalıkta bırakmayın. Birbirinden bağımsız parolalar kullanın. Her yere aynı parola ile üye olmayın. Bilgisayar destek veya satış görevlileri ile parolanızı paylaşmayın. Parolanızı yazarken, kimsenin sizi izlemesine izin vermeyin. Güvenli olduğuna inanmadığınız bir sistemden, parolanız aracılığı ile giriş yapmayın. Parolanız için geçerlilik süreleri tahsis edin ve parolanızı düzenli olarak değiştirin. Bir sistemdeki parolanız sizin her şeyinizdir. Bu konuda paronoyak davranmak, vurdumduymazlıktan daha mantıklı bir yöntemdir.
 129
 130 .SS Tahmin edilmesi güç bir parola seçin
 131
 132 \fBpasswd\fR, sizin kötü bir parola seçmenizi önlemeye çalışacaktır, fakat bu çok güvenilir bir sistem değildir. Parolalarınızı, mantıklı bir şekilde oluşturun. Herhangi bir sözlükte (hangi dilde olursa olsun) bulunabilecek kelimeler kullanmayın. Çocuğunuzun, en sevdiğiniz film kahramanınızın, evcil hayvanlarınızın, ana-babanızın, mekanların ve ünlü kişilerin adlarını parola olarak seçmeyin. Telefon numarası, araç plakanız, doğum tarihiniz, SSK numaranız gibi başkaları tarafından ulaşılabilecek bilgileri, parola olarak kullanmayınız. Basit şablonlu parolalardan uzak durun. Bunun yerine, küçük ve büyük harflerin karışımından oluşan ve mümkünse içerisinde rakamlar bulunan parolalar seçin. Uzun parolalar kullanın. Noktalama işaretlerinin kullanıldığı kelime çiftleri oldukça iyi bir seçim olacaktır. Uzun ve akılda kalır bir cümlenin ilk harflerinden oluşmuş anlamsız bir kelime de oldukça iyi bir seçim sayılır.
 133
 134
 135
 136 Sistem, sizi bu iki kurala uymak konusunda biraz zorlayacaktır ama buradaki en önemli etken "insan"dır. Sistemlerin daha güvenli hale gelmesini sağlayan en önemli etken uyanık kullanıcılardır.
 137
 138 .SH ÇIKIŞ DURUMU
 139
 140 Çıkış durumu olarak \fB0\fR, işlemin başarıyla tamamlandığını gösterir. Hata oluştuğu durumlarda \fB1\fR ile çıkar. Metin olarak çıktılanabilen hatalar standart hataya yazılır.
 141
 142 .SH UYUMLULUK
 143
 144 Linux-PAM (Linux için Eklenebilir Kimlik Kanıtlama modülleri).
 145 .br
 146 Şayet, elinizdeki Linux-PAM sürümü, Linux dosya sistemi standartları ile uyumlu ise, modülleri /usr/lib/security dizini (örnekte gösterilen) yerine /lib/security altında bulabilirsiniz.
 147
 148 .SH İLGİLİ DOSYALAR
 149
 150 \fB/etc/pam.d/passwd\fR - \fBLinux-PAM\fR yapılandırma dosyası
 151
 152 .SH YAZILIM HATALARI
 153
 154 Bilinen herhangi bir yazılım hatası yoktur.
 155 .SH İLGİLİ BELGELER
 156
 157 \fBpam_chauthok\fR(2),
 158 \fBpam\fR(8).
 159
 160 \fBLinux-PAM\fR ile bu uygulamanın birlikte nasıl yapılandırıldığı hakkında daha ayrıntılı bilgiyi
 161 .br
 162 http://parc.power.net/morgan/Linux-PAM/index.html
 163 .br
 164 adresindeki, \fBLinux-PAM System Administrators´ Guide\fR içinde bulabilirsiniz.
 165
 166 .SH YAZAN
 167
 168 Cristian Gafton  <gafton (at) redhat.com> tarafından yazılmıştır.
 169 .SH ÇEVİREN
 170
 171 Yalçın Kolukısa <yalcink01 (at) yahoo.com>, Aralık 2003
 172